تبیین تجارب فرآیند یادگیری در دانشجویان پرستاری و ارائه مدل تجویزی

مقدمه: از آنجایی که یادگیری مراقبت های پرستاری یک پدیده پیچیده، مبهم و دارای ماهیت تعاملی و فرهنگی می باشد، لازم است این موضوع در بستر و زمینه های اجتماعی و فرهنگی خاص مورد بررسی قرار گیرد. لذا این مطالعه با هدف تببین تجارب فرآیند یادگیری در دانشجویان کارشناسی پرستاری و طراحی مدل تجویزی انجام گرفت. روش: این مطالعه به روش کیفی و با رویکرد نظریه زمینه ای در دانشکده های پرستاری تهران و اهواز در سالهای 1393-1391انجام شد. در این مطالعه، 36 نفر(25 دانشجوی کارشناسی پرستاری ، 9 استاد پرستاری و 2 پرستار بالینی) شرکت داشتند. از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و یادداشت در عرصه برای جمع آوری داده ها استفاده شد. نمونه گیری به صورت هدفمند شروع و به تدریج به صورت نمونه گیری نظری تا اشباع نظریه ادامه یافت. تحلیل داده ها به روش تحلیل مقایسه ای مداوم اشتراس کوربین(1998) در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. پس از ظهور نظریه مرتبط با مطالعه، از راهبرد سه مرحله ای ساخت نظریه واکر و اوانت (2005)استفاده شد. برای این منظور در مرحله اول متغیر مرکزی مستخرج از مطالعه نظریه زمینه ای به عنوان مفهوم مرکزی انتخاب، سپس در مرحله دوم مروری بر متون با محوریت مفهوم مرکزی جهت تبیین ارتباط مفاهیم،تعیین اهداف مطلوب و راهبردهای رسیدن به آن انجام گرفت و در مرحله سوم مفاهیم و بیانیه ها در داخل یک کل مرتبط سازماندهی و مدل یادگیری طراحی و ارائه گردید. یافته ها: از تحلیل داده ها در مرحله کدگذاری باز، 986 کد اولیه، 140 زیر طبقه و 41 طبقه بدست آمد. در مرحله کدگذاری محوری، 7 طبقه محوری شامل" مدیریت ناکارآمد منابع انسانی- آموزشی" ، "رشد نیافتگی اساتید پرستاری" "محیط یادگیری غیرحمایتی"، "هویت حرفه ای خدشه دار"، "اهرم های پشتیبان یادگیری" و "رشد فردی" شکل گرفت. تحلیل داده ها نشان داد مهم ترین دغدغه مشارکت کنندگان، نگرانی از عدم توانمندی برای ارائه مراقبت پرستاری می باشد. دانشجویان در مواجهه با این نگرانی و برطرف کردن دغدغه خود از راهبرد اساسی "خودارزش دهی" استفاده میکردند. خودارزش دهی، یک فرآیند منحصر به زمینه، چندبعدی و تعاملی شامل استراتژی هایی از قبیل مشاهده اندیشمندانه، یادگیری از طریق تفکر، یادگیری از طریق انجام کار، گوش دادن متفکرانه، خواندن-نوشتن و یادگیری فردی می باشد. بعد از ظهور نظریه خودارزش دهی، با استفاده از نظریات مرتبط، مدل "یادگیری خودارتقایی مدیریت مراقبت پرستاری" طراحی شد. این مدل شامل مفاهیم ایمنی و امنیت، تعلق پذیری، ارزش نفس، انگیزش، خودکارآمدی، مسئولیت پذیری و خودارتقایی می باشد. نتیجه گیری: کاربرد مدل پیشنهاد شده در این مطالعه به افراد درگیر در آموزش و یادگیری جهت رسیدن دانشجویان کارشناسی به خودارتقایی در مدیریت مراقبت پرستاری کمک می نماید. همچنین با توجه به پیشرفت تکنولوژی در علوم پزشکی و انفجار اطلاعات، طراحی کوریکولوم آموزشی بر پایه الگوی "خودارتقایی مدیریت مراقبت پرستاری" پیشنهاد می شود.